NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA / ZAPYTAJ EKSPERTA

Tak. Jeśli przez długi czas pozostajemy pod wpływem wyniszczającej nas sytuacji stresowej , to w naszym organizmie dochodzi do szeregu zmian chemicznych, które niekorzystnie odbijają się na naszym zdrowiu. Warto wiedzieć, że w sytuacji stresogennej nadnercza zwiększają  uwalnianie swoich hormonów – glikokortykosteroidów.  Jeśli stres trwa długo, to nadmiar tych związków we krwi  sprzyja występowaniu wielu problemów zdrowotnych takich jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca.

Osoby żyjące w przewlekłym stresie i słabo sobie z nim radzące częściej chorują też na choroby zakaźne. Dzieje się tak dlatego, że nadmierne wydzielanie kortyzolu, adrenaliny i innych hormonów w sytuacji stresowej, przyczynia się do hamowania aktywności układu odpornościowego, co zwiększa podatność na zakażenia bakteryjne lub wirusowe, jak również może przyczyniać się do rozwoju komórek rakowych.

Już w 1950 roku lekarz i psychoanalityk F.G. Alexander, stworzył listę chorób, w których powstawaniu główną rolę odgrywają czynniki psychiczne, w tym stres. Lista ta została nazwana chicagowską siódemką. Do zestawienia chorób zaklasyfikował: chorobę wrzodową żołądka, nadciśnienie tętnicze, astmę oskrzelową, reumatoidalne zapalenie stawów, 

zapalenie jelita grubego, nadczynność tarczycy, atopowe zapalenie skóry. 

Inne problemy zdrowotne, do których przyczynia się nadmierny stres to: otyłość, zaburzenia snu, zaburzenia apetytu, migreny.

Wypalenie zawodowe to jest taki stan, który „krystalizuje się powoli przez dłuższy okres czasu” czyli nikt nie wypala się w jeden dzień. Stopniowo praca, która do tej pory mogła być wykonywana z zaangażowaniem i przynosić satysfakcję, zaczyna coraz bardziej męczyć. Syndrom ten bardzo często dotyka osoby, które wykonują zawody bardzo angażujące emocjonalnie, ale nie tylko. Najczęstszą przyczyną wypalenia zawodowego jest długotrwały stres, który skutkuje wyczerpaniem psychicznym i fizycznym. Pojawiają się bóle głowy, chroniczne zmęczenie, złe samopoczucie psychiczne, trudności ze snem.

To, co przyczynia się do podtrzymywania syndromu wypalenia zawodowego, to nieumiejętność regeneracji sił intelektualnych, fizycznych i emocjonalnych.

Zadbanie o równowagę w życiu oraz nabywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem pomogą skutecznie wydobyć się z „pułapki wyczerpania”.

Tak, od długotrwałego stresu można przybrać na wadze, ponieważ podczas reakcji stresowej wydziela się kortyzol, którego działanie powoduje między innymi zwiększenie apetytu. Logicznie dla naszego organizmu takie zwiększenie apetytu służyć ma dostarczeniu energii do walki. W rezultacie przy długotrwałym stresie może wzrosnąć stężenie cukru we krwi i odłożyć się w nadmiar tłuszczu, szczególnie brzusznego. Efekt ten miał służyć naszym dalekim przodkom w ochronie narządów wewnętrznych przed uszkodzeniem podczas walki.

Chociaż nie da się całkowicie wyeliminować stresu z naszego życia, to można nauczyć się skutecznie sobie z nim radzić. Istnieją trzy drogi radzenia sobie ze stresem: dążenie do zmniejszenia liczby stresorów poprzez ich eliminację lub ograniczanie, podwyższanie swojej wytrzymałości na obciążenia poprzez nabywanie nowych umiejętności (zmiana zachowania, myślenia) oraz łagodzenie reakcji stresowej poprzez techniki krótkotrwałego odprężenia.

Żeby skutecznie nauczyć się radzić sobie ze stresem najlepiej jest wziąć udział w warsztatach psychoedukacyjnych, które umożliwią nie tylko zdobycie wiedzy o stresie, ale przede wszystkim pomogą w poznaniu swoich indywidualnych reakcji na stres. Zrozumienie swojego funkcjonowania w sytuacji stresowej stanie się punktem wyjścia do zmiany – nabycia nowych umiejętności radzenia sobie. Polecamy udział w bezpłatnych warsztatach o których więcej informacji znajdziecie Państwo tutaj

U wielu osób silny stres, często związany z kryzysowymi sytuacjami w życiu, powoduje podobne objawy: ścisk żołądka, brak apetytu, nieregularne odżywianie, a w konsekwencji spadek masy ciała. Jeśli taki stan utrzymuje się dłużej (przez kilka miesięcy), a spadek masy ciała jest większy niż 2 kg na miesiąc, nie można tego lekceważyć. Przedłużanie tego stanu może doprowadzić do niedoborów witamin i osłabienia, co z czasem może skutkować omdleniami i zaburzeniem pracy wielu narządów.

Warto jak najszybciej wdrożyć zdrowe nawyki żywieniowe: wzbogacić swoją dietę o posiłki bogate w witaminy z grupy B oraz cynk ponieważ łagodzą one działanie hormonu stresu- kortyzolu. Dobrze jest też ograniczyć kawę i inne używki. Przede wszystkim jednak zalecam zadbać o swoje emocje – poszukać wsparcia specjalisty – psychoterapeuty, który pomoże skutecznie odreagować emocje i przebrnąć przez życiowy kryzys.

Jak pokazują najnowsze badania przymusowa izolacja związana z COVID-19 podnosi poziom przeżywanego stresu. Jedno z wyjaśnień proponowane przez naukowców, dotyczy rozumienia reakcji stresowej jako biologicznie ważnego mechanizmu, który ma na celu mobilizację i przetrwanie w stanie zagrożenia. U ludzi pierwotnych pozostawanie częścią dużej społeczności dawało poczucie większego bezpieczeństwa – samotne jednostki były łatwiejszym celem dla drapieżnika. Ewolucyjnie jesteśmy zatem istotami stadnymi. U osoby pozostającej w izolacji zwiększa się aktywność układu współczulnego i osi podwzgórzowo- przysadkowo- nadnerczowej, a w skutek tego podnoszą się markery stanu zapalnego. W ten sposób organizm próbuje przygotować się na urazy i przetrwanie w niekorzystnych okolicznościach, za jakie uważa bycie poza stadem. Przedłużający się stan zapalny w organizmie może zwiększać ryzyko zachorowalności na wiele chorób, w tym chorobę niedokrwienną serca czy udar mózgu.

Praca z domu niestety mocno ogranicza kontakty międzyludzkie. Nawet jeśli kontaktujemy się z ludźmi intensywnie za pomocą komunikatorów i video połączeń, to kontakt ten jest zubożony o bliskość drugiego człowieka. Zwiększa to nasze poczucie osamotnienia. Ponadto izolacja ogranicza możliwości podejmowania aktywności ruchowej na zewnątrz i tym samym często ubożeje nasz kontakt z przyrodą. Są to kolejne niekorzystne czynniki mające wpływ na nasz dobrostan psychiczny. Utrzymanie w okresie izolacji schematu dnia, bądź wypracowanie go, na pewno pomoże w utrzymaniu dobrego samopoczucia. Pilnuj zdrowych nawyków, takich jak: dieta, sen, aktywność fizyczna i czas wolny.

Zgodnie z psychologią różnic indywidualnych wiadomo, że przeżywamy stres w bardzo różny sposób. Stąd nie ma jednej super strategii redukcji stresu. Do łagodzenia stresu przyczynić może się zwiększenie samoświadomości w zakresie własnego funkcjonowania, wzmocnienie poczucia własnej wartości, poszerzenie umiejętności asertywnego reagowania, wzrost umiejętności rozpoznawania i wyrażania uczuć czy też lepsze zarządzanie czasem. Pomocne może być również praktykowanie technik relaksacji. Udział w proponowanych przez nas warsztatach radzenia sobie ze stresem pomaga właśnie w przyjrzeniu się sobie i poszerzeniu swoich zasobów. Więcej informacji o warsztatach https://maszachaba.com.pl/fundusze-ue/profilaktyki-chorob-odstresowych/

Przewlekły stres, z którym zmagamy się w codziennym życiu podtrzymuje zwiększoną aktywność współczulnego układu nerwowego, zwiększone wydzielanie adrenaliny, kortyzolu i innych hormonów związanych ze stresem. Jeżeli taki stan się przedłuża, to osłabia się  układ odpornościowy – stajemy się bardziej podatni na przeziębienia i choroby wirusowe. Dodatkowo wtedy we krwi gromadzi się nadmiar glikokortykosteroidów we krwi, co sprzyja występowaniu wielu problemów zdrowotnych, wśród których wymienia się m.in. nadciśnienie tętnicze czy cukrzycę.  Przewlekły stres może wpłynąć właściwie na całą gospodarkę hormonalną i układy enzymatyczne, co rozregulowuje pracę organizmu.

Nie. Eustres może motywować ludzi do przygotowania się lub wykonania jakiegoś zadania, na przykład wtedy, gdy muszą przystąpić do testu lub rozmowy kwalifikacyjnej.

Ponadto uruchomienie się reakcji stresowej w nagłej sytuacji zagrażającej życiu  może nas uratować – dzięki niej w mgnieniu oka podejmujemy decyzję czy walczyć lub uciekać.

Zespół stresu pourazowego to reakcja na skrajnie stresujące wydarzenie, które przekracza zdolności danej osoby do radzenia sobie i adaptacji. Do takich traumatycznych zdarzeń zalicza się m.in.: wojny, katastrofy, kataklizmy, wypadki komunikacyjne, bycie ofiarą napaści/ gwałtu /molestowania / uprowadzenia/tortur/ uwięzienia czy też otrzymanie diagnozy zagrażającej życiu choroby. W zespole PTSD osoba przeżywa napięcie lękowe, uczucie wyczerpania, poczucie bezradności a  traumatyczne wydarzenie wraca gwałtownie i mimowolnie we wspomnieniach lub koszmarach sennych. PTSD ma wpływ na funkcjonowanie jednostki w życiu – reaguje ona nieadekwatnie, unika sytuacji kojarzących się z doznaną traumą. Najskuteczniejszą formą radzenia sobie z PTSD jest podjęcie właściwej psychoterapii.

Wyniki wielu badań nad mózgiem i emocjami pokazują, że przeklinanie może przynosić nam wiele korzyści, w tym może łagodzić stres i ból. Ciekawie pisze o tym Dr Emma Byrne w książce „Przeklinanie jest dobre dla ciebie”. Autorka odnosi się w niej do ciekawych badań, które pokazują, że kiedy ludzie są w stresujących sytuacjach i  nie mogą przeklinać, to ich wydajność spada a poziom stresu wzrasta. Warto więc wiedzieć, że kilka soczystych przekleństw może pozwolić nam wyrzucić z siebie negatywne emocje i obniżyć poziom stresu. Nie można jednak mylić prawa do rzucenia sobie pod nosem tych kilku mięsistych słów z agresją słowną wobec innych, która jest niedopuszczalna.

Tak, psy podobnie jak my odczuwają stres związany z różnymi sytuacjami, bo psychofizjologia stresu jest u nich taka sama. W dużym uproszczeniu chodzi o to, że w trudnej sytuacji uaktywnia się współczulny układ nerwowy, który „uruchamia” wydzielanie adrenaliny oraz noradrenaliny. W zależności od indywidualnej historii psa, stresować mogą go różne rzeczy i różnie ten stres może się objawiać. Istnieje szereg sposobów na to, żeby pomóc naszemu pupilowi pokonać stres. Najlepiej zacząć od konsultacji z behawiorystą, który pomoże ustalić skuteczny plan działania.

Rzeczywiście jazda autem po zatłoczonych drogach przestaje być przyjemna. Robi się jeszcze trudniej, kiedy czujemy presję czasu  związaną z ryzykiem spóźnienia. Dlatego warto zacząć od dobrej organizacji czasu –  wyruszenie do celu wcześniej może uchronić nas przed pośpiechem i gorączkowym wyprzedzaniem, które nakręcają poziom odczuwanego stresu, a przy tym mogą być niebezpieczne. Warto zadbać o dobre nastawienie, w czym może pomóc odpowiedzenie sobie na pytania: W jakim zakresie mam wpływ na zaistniałą sytuację? Czy denerwowanie się w czymś mi pomoże? Jeśli i to nie skutkuje, z pomocą mogą nam przyjść proste ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne, które najlepiej jest dla bezpieczeństwa wykonać podczas postoju w korku czy na czerwonym świetle.

Ćwiczenie oddechowe: oddychaj głęboko, z wykorzystaniem przepony, powoli, licząc do dziesięciu. Ćwiczenie relaksacyjne: napnij na kilka sekund jak najmocniej mięsnie całego ciała, następnie je rozluźnij – powtórz kilka razy.

Można też uprzyjemnić sobie jazdę słuchając ulubionej muzyki. Odprężająco może podziałać na nas zawieszka zapachowa – aromat mięty lub cynamonu pomaga obniżać napięcie związane ze stresem.

Dzieci i młodzież często doświadczają w szkole szkodliwego działania stresu i to w dawce przekraczającej ich indywidualną odporność. Taki stres nie mobilizuje do działania i rozwoju, tylko przeszkadza w funkcjonowaniu. Stresory szkolne mogą dotyczyć kwestii związanych z nauką (egzaminy, klasówki, oceny), relacji z nauczycielami, relacji z rówieśnikami czy też relacji z rodzicami – kiedy na przykład mają oni zbyt wysokie wymagania w stosunku do dziecka. Dziecko przeżywające stres szkolny może mieć różne objawy somatyczne (dolegliwości żołądkowe, bóle głowy/brzucha, wysypki, problemy ze snem), psychiczne (problemy z koncentracją, lęki, drażliwość, apatia) czy też w zachowaniu: wycofanie, unikanie, agresja, objadanie się).

Najlepszą formą prewencji będzie budowanie z dzieckiem relacji opartej na zaufaniu, w której czuje się ważne i słuchane, akceptowane takie jakie jest, bez względu na osiągnięty sukces czy poniesioną porażkę. Dziecko, które czuje, że może liczyć na wsparcie i zrozumienie rodzica lub innej dorosłej osoby, będzie w sytuacji trudnej bardziej skłonne do poszukiwania wsparcia emocjonalnego i instrumentalnego.

Istnieją różne bariery w korzystaniu z umiejętności, jaką jest asertywność. Jedną z nich jest bariera stresu. Wtedy kiedy coś dzieje się dla nas nagle, nieoczekiwanie, możemy zauważyć jak rośnie w nas napięcie. W takiej sytuacji może być nam ciężko zebrać myśli i skontaktować się ze swoimi potrzebami. Reagujemy szybko i bez namysłu. Jeśli prośba skierowana jest na przykład od szefa do podwładnego, to dodatkowo stresować może bariera społeczna (skośność relacji) – czujemy się zależni i trudno jest nam odmówić, ale kiedy nie odmawiamy to frustracja i stres rośnie.

Równie trudna może być prośba od kogoś, kto w ostatnim czasie nam pomógł. W takiej sytuacji możemy czuć się zobligowani do natychmiastowego oddania „przysługi” i wpadamy w pułapkę związaną z barierą przekonań.

Warto pamiętać, że asertywne w sytuacji takiej nagłej, niewygodnej prośby jest już samo danie sobie czasu na zastanowienie się i wsłuchanie w swoje emocje i potrzeby. Prosty komunikat: „Twoja prośba jest dla mnie zaskoczeniem, potrzebuję się zastanowić, daj mi proszę pół godziny na podjęcie decyzji”, może pozwolić nam podjąć bardziej przemyślaną decyzję.

Jak najbardziej. Kiedy doświadczamy silnego stresu, to w naszym organizmie aktywizuje się najpierw współczulny układ nerwowy, a po pewnym czasie aktywizuje się tzw. oś stresu czyli układ podwzgórze – przysadka-nadnercza.  Badania wykazują, że u kobiet z zaburzeniami osi podwzgórze – przysadka-jajnik występuje podwyższone stężenie hormonów odpowiedzialnych za regulację czynności nadnerczy oraz podwyższone stężenie kortyzolu. Zbyt wysoki poziom kortyzolu hamuje działanie progesteronu, co zaburza cykle miesiączkowe, jak również potęguje objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Stres oksydacyjny (inaczej obciążenie tlenowe lub stres tlenowy) to stan zakłóconej równowagi między wolnymi rodnikami (utleniaczami, reaktywnymi formami tlenu – RFT) a antyoksydantami (przeciwutleniaczami) w organizmie. Wolne rodniki oraz antyoksydanty naturalnie występują w organizmie, ponieważ są niezbędne do prawidłowego przebiegu wielu procesów życiowych. Organizm działa prawidłowo, dopóki zachodzi między nimi równowaga. Jednak gdy nagle wzrasta produkcja wolnych rodników lub spada aktywność antyoksydantów to dochodzi do zjawiska zwanego stresem oksydacyjnym. Taki stres nie daje jasnych objawów. Łatwo można je przypisać innej chorobie lub infekcjom.

Wychodzenie ze stanu stresu oksydacyjnego polega głównie na eliminacji szkodliwych czynników oraz na doprowadzeniu do większej produkcji przeciwutleniaczy w organizmie. Zalecana się: rezygnację z używek, regularne nawadnianie organizmu, umiarkowaną aktywność fizyczną oraz dietę obfitującą w źródła antyoksydantów – karotenoidy, polifenole oraz witaminy A, C i E. Znajdziemy je  w warzywach, takich jak marchew, brokuły, pomidory, cebula, zielone warzywa liściaste, czerwona papryka oraz w owocach – aronii, czerwonej porzeczce, jabłkach, cytrusach, a także w orzechach. Również w nasionach chia i zielonej herbacie.

Hałas działa na człowieka jak niepożądany stresor, co wiąże się m.in. z wyrzutem hormonów stresu. Jeżeli jesteśmy długo eksponowani na działanie hałasu, to takie objawy jak u Pana mogą się pojawić. Badania pokazują, że hałas jest niestety jednym z najbardziej ignorowanych stresorów, chociaż jego szkodliwy wpływ jest dobrze udokumentowany.

Chociaż z hałasem miejskim trudno jest walczyć, pojawia się coraz więcej działań na tym polu. Ciekawą inicjatywą jest społeczna akcja „Głośno o hałasie w Łodzi”, którą zorganizowała dr Anna Majchrowska. Zwraca ona uwagę na konieczność regulacji prawnych jak również innowacyjne rozwiązania w walce z nieprzyjaznym dla nas hałasem.

Trudno jest całkowicie unikać stresu, nawet w tak wrażliwym okresie jak ciąża.
Stres w ciąży nie pozostaje jednak bez wpływu na dziecko – hormony stresu dostają się też do dziecka. Bardzo silny i przewlekły stres może zaburzać rozwój mózgu dziecka i mieć wpływ na jego zdolności poznawcze. Może doprowadzić też do niedożywienia lub niedotlenienia dziecka, dlatego że stres obkurcza naczynia krwionośne, a to one dostarczają dziecku wartości odżywcze i tlen. Istnieje też większa szansa na pojawienie się wad wrodzonych u dziecka. Zwiększa się też ryzyko przedwczesnego porodu.

Jednak proszę pamiętać, że stres jest częścią życia i nasz organizm ma spore zasoby radzenia sobie z nim. Rozumiem, że wychodzi już Pani z trudnej sytuacji. Zalecam zadbać o siebie – dużo odpoczywać i sięgnąć po techniki relaksacji. Można zapisać się na zajęcia z jogi lub medytacji dla kobiet w ciąży. Jeżeli wokół kryzysu jest nadal dużo trudnych emocji warto skorzystać ze wsparcia psychologicznego.

Pierwszym krokiem radzenia sobie może być zaakceptowanie tego, że taki stres się pojawia. Różne obawy towarzyszące przygotowaniom do porodu są zupełnie naturalne. Pamiętaj, że nie ma złych emocji w ciąży, masz prawo przeżywać również nieprzyjemne stany.

Drugim krokiem może być zapewnienie sobie obecności bliskiej osoby, której można zwierzyć się z  naszych lęków.

Pomocne będzie również uczęszczanie do szkoły rodzenia i wszelkie inne działania, które wzmacniają poczucie bycia przygotowaną do porodu. Jeżeli te sposoby okażą się niewystarczające, warto zapewnić sobie pomoc psychologiczną.

Baby blues to określenie na smutek poporodowy, który jest związany ze znalezieniem się w nowej roli życiowej. Najczęściej stan ten występuje u kobiet, które rodziły po raz pierwszy i zwykle ustępuje po ok. 2 tygodniach. Jeśli jednak objawy nie ustępują lub się nasilają, należy poszukać pomocy psychologicznej.

Baby blues jest powiązany ze stresem w dwojaki sposób – z jednej strony podkreśla się, że za opisywany stan emocjonalny kobiet odpowiadają zmiany hormonalne, w tym spadek kortykotropiny po porodzie (kortykotropina to hormon związany z kortyzolem, czyli hormonem stresu), który wzrasta w trzecim trymestrze ciąży. Z drugiej strony również wśród czynników psychologicznych, które powodują wystąpienie baby blues wymienia się stres związany z nową sytuacją, nadmiarem nowych obowiązków

Tak. Sprawowanie takiej opieki jest dla opiekuna dużym obciążeniem i może doprowadzić do stanu wyczerpania fizycznego, psychicznego i emocjonalnego, które zwane jest przez specjalistów Zespołem Stresu Opiekuna (z ang. CSS – Caregiver Stress Syndrome).Opiekun najczęściej musi przeorganizować całe swoje dotychczasowe życie i podporządkować je podopiecznemu. W tej nowej roli jest również narażony na różnego rodzaju obciążenia o charakterze psychicznym, fizycznym, społecznym i ekonomicznym. Bardzo obciążająca psychicznie jest często świadomość ciągłej odpowiedzialności za chorego – za jego bezpieczeństwo, zdrowie i dobre samopoczucie. Sprawowanie opieki nad chorym bywa też ciężką pracą fizyczną. Opiekunowie często niedosypiają, muszą ograniczyć swoją aktywność zawodową i życie towarzyskie oraz ponosić spore obciążenia ekonomiczne. Poszukiwanie wsparcia psychologicznego i instrumentalnego w takiej sytuacji jest bardzo ważne.

Śmierć małżonka w Skali Stresu Holmesa i Rahe’a  zajmuje najwyższe miejsce. To znaczy, że takie zdarzenie przekracza często zdolności osoby do poradzenia sobie z nim i z dużym prawdopodobieństwem może skutkować chorobą. Należy jednak pamiętać, że proces przechodzenia przez żałobę jest naturalny i trwa zazwyczaj od roku do półtora. Jeżeli jednak stan dziadka nie będzie się poprawiał, proszę spróbować zapewnić mu profesjonalne wsparcie, żeby mógł  przejść przez proces żałoby.

Jest to określenie na stres, na który narażone są osoby należące do różnych grup mniejszościowych. Często są to grupy dyskryminowane np. ze względu na orientację seksualną czy pochodzenie etniczne. Jednak na ten stres składają się również codzienne problemy wynikające z różnic w sposobie życia, konfliktów w sferze wartości, potrzeb, doświadczeń. Na przykład uchodźcy, którzy uciekli przed wojną, będą doświadczać takiego dodatkowego obciążenia psychicznego. Muszą odnaleźć się w nowej kulturze, w nowych strukturach i przepisach.

Objawy stresu można podzielić na psychiczne, emocjonalne, fizyczne i behawioralne. Objawy psychiczne dotyczą tego co dzieje się w naszym myśleniu (np. katastrofizowanie, zamartwianie, natłok myśli), emocjonalne zaś tego, co dzieje się w naszych emocjach (np. wahania nastroju, podirytowanie, drażliwość, niepokój). W sferze fizycznej doświadczamy nieprzyjemnych reakcji w ciele (np. bóle w klatce piersiowej, pocenie się, kołatanie serca, problemy żołądkowe). Objawy behawioralne zaś, to te, które ujawniają się w naszym zachowaniu (np.kompulsywne objadanie się, sięganie po używki, izolowanie od otoczenia.) Zazwyczaj stres doświadczamy na tych wszystkich płaszczyznach.

Świadomość toczącej się tak blisko nas wojny jest przerażająca. Trudne emocje związane z tą sytuacją są naturalne. Mamy do nich prawo. Jesteśmy świeżo po pandemii, która też była dla nas wyzwaniem i podobnie jak w tamtej sytuacji, teraz też możemy czuć niepokój, zagubienie, bezsilność, złość. Poszukiwanie wsparcia emocjonalnego w najbliższym otoczeniu, szczera rozmowa o uczuciach z kimś, przez kogo czujemy się rozumiani to ważne elementy radzenia sobie. Angażowanie się w pomoc na miarę swoich możliwości, może dawać poczucie sprawczości i zmniejszać lęk. Ograniczenie źródeł, z których czerpiemy wiadomości pomoże ograniczyć natłok myśli.

Tendencje do katastroficznego myślenia i zastraszania siebie to poważne wewnętrzne stresory. Nawet wtedy, gdy nic złego nie dzieje się w świecie zewnętrznym, osoba z takim nastawieniem jest w lęku i oczekuje na nadejście złego. To bardzo obciąża organizm. W takiej sytuacji zalecam pójść na konsultację do psychoterapeuty, żeby podjąć pracę nad zmianą sposobu myślenia. Jeżeli objawy fizyczne są bardzo dotkliwe, można skorzystać również z pomocy lekarza psychiatry, który przepisze leki łagodzące te objawy. Jednak bez zmiany sposobu myślenia trudno będzie oczekiwać zmiany na dłużej

W roli bliskiej osoby można zaoferować uważne wysłuchanie bez oceniania, zapewnić o chęci pomocy i zaproponować wizytę u specjalisty. Możliwe, że u przyjaciółki występują w sytuacjach stresowych ataki paniki. Najlepiej jest udać się na konsultację do lekarza specjalisty psychiatry lub do psychoterapeuty.

Rozumiem, że szereg dotkliwych objawów uniemożliwia Panu normalne funkcjonowanie i czerpanie radości z życia. Po tym krótkim opisie wnioskuję, że to, co nazywa Pan stresem, ma związek z przeżywaniem ogromnego lęku. W takiej sytuacji najlepiej będzie udać się do lekarza specjalisty psychiatry, by za pomocą farmakoterapii załagodzić dotkliwe objawy, tak żeby w dalszej kolejności mógł Pan umówić się do psychoterapeuty i rozpocząć pracę nad tym problemem. Niezwłoczne połączenie farmakoterapii z psychoterapią będzie dla Pana najlepszym rozwiązaniem.

Trema naturalnie występuje u osób, które mają wykonać określoną czynność (przemówienie, koncert, egzamin) przed grupą osób. Trema może być dezadaptacyjna lub adaptacyjna. Dezadaptacyjna trema powoduje silny stres, napięcie i lęk i utrudnia wystąpienie. Adaptacyjna trema motywuje do działania, zwiększa starania występującego. Istnieje szereg czynników, które mogą przyczyniać się do obniżenia tremy i przeżywania jej jako adaptacyjną. Te czynniki to między innymi: dobre przygotowanie, pozytywne nastawienie przed występem, aklimatyzacja do nowego otoczenia przed występem, zakładanie, że publiczność jest przychylna, wyrozumiałość do siebie i dawanie sobie prawa do bycia wystarczająco dobrym, a nie doskonałym.

Objawy jakie Pani opisuje mogą wskazywać na PTSD czyli zespół stresu pourazowego. Dotyczy on osób, które przeżyły traumatyczne doświadczenie, a także świadków i osób bliskich. Warto rozważyć przepracowanie tematu wypadku w gabinecie terapeutycznym np. z psychotraumatologiem.

Niektórzy ludzie nie potrafią żyć inaczej, jak w ciągłym pośpiechu i stresie. Z biologicznego punktu widzenia w takiej sytuacji organizm jest ciągle pobudzany do wytwarzania adrenaliny i kortyzolu w dużych ilościach. Niektórzy specjaliści nazywają ten stan emocjonalnym uzależnieniem od stresu.

Jest to stres wywołany nadmiernym kontaktem z technologią cyfrową. W obecnych czasach to nasilający się, poważny problem społeczny. Stres cyfrowy może być spowodowany poprzez przeciążenie technologiczne, na przykład gdy ktoś wykonuje pracę przy komputerze zbyt długo i bardzo intensywnie. Jednak  stres ten może być spowodowany również wtedy, gdy ktoś ma za małe umiejętności komputerowe i nie radzi sobie z obsługą urządzenia lub nie nadąża za zmianami technologicznymi – często ten problem dotyczy osób starszych.

Detoks cyfrowy inaczej digital detoks to pojęcie, które można rozumieć jako dietę od świata online. Detoks cyfrowy zaczyna się od zauważenia problemu, który polega na spędzaniu zbyt długiego czasu przed ekranem. Taki detoks to zaplanowane działanie nastawione na spędzanie czasu bez dostępu do Internetu.

Osobom, które popadają w zadłużenie, często towarzyszy stres. Odczuwają niepokój, rozkojarzenie, nierzadko złość, mają też problemy z koncentracją. Jeżeli sytuacja zadłużenia jest przewlekła, u osób borykających się z problemem może wystąpić syndrom wyuczonej bezradności. Jest to stan, w którym narasta poczucie beznadziei i zaczyna się unikać konfrontacji z problemem. Przez to sytuacja dłużnika może ulec pogorszeniu. Żeby temu zapobiec warto w sytuacji zadłużenia poszukiwać rozwiązań oraz wsparcia. Stowarzyszenie Program Wsparcia Zadłużonych oferuje pomoc na szeroką skalę – wsparcie psychologiczne, porady prawne, warsztaty edukacyjne, kontakt do Wspólnoty Anonimowych Dłużników. Poszukiwanie wsparcia jest zawsze oznaką siły a nigdy słabości.

Wszystkie nałogi można uznać za destrukcyjne sposoby radzenia sobie ze stresem. Jeżeli po latach rozładowywania napięcia używką, ktoś w końcu ją rzucił, to często radzi sobie do czasu pojawienia się sytuacji stresowej. W obliczu takiej sytuacji lub bezpośrednio po niej (gdy przychodzi nagłe uczucie ulgi), uruchamia się mechanizm nałogowego regulowania uczuć i pojawiasilny głód. Żeby niwelować ryzyko takiej reakcji, trzeba nabywać nowych umiejętności radzenia sobie ze stresem. Może odbywać się to na przykład w ramach terapii uzależnienia lub w ramach warsztatów radzenia sobie ze stresem.